Zo zorgen dierentuinen ervoor dat diersoorten niet uitsterven

Hoe werkt zo’n fokprogramma?  

‘Alle dertien dierentuinen die lid zijn van onze vereniging, zijn ook lid van een Europese dierentuinvereniging. Daar wordt bepaald welke dierentuin welke diersoort beheert. Ook wordt er gekeken naar wie ervaring heeft met welk dier. De Apenheul weet bijvoorbeeld veel van apen en is daarom voor heel Europa beheerder van de gorilla. En Burgers’ Zoo beheert de aardvarkens.’    

Wat doet zo’n beheerder?  

‘Ervoor zorgen dat de soort in de dierentuinen goed kan leven en dat er genoeg van zijn. Soms worden dieren tussen verschillende parken uitgewisseld. Er wordt ook gekeken wie met wie kan paren, zodat een neef en nicht bijvoorbeeld geen jonkies kunnen krijgen. Zo houden we de soort gezond.’  

Hebben dieren in het wild er ook iets aan?   

‘Ja, wij kijken naar de Rode Lijst om te weten welke soorten kwetsbaar zijn of met uitsterven worden bedreigd en die proberen we te helpen. Maar we zijn ook bezig met fokprogramma’s voor andere dieren, waarmee het nu wel goed gaat. We weten namelijk niet of het over 25 jaar nog steeds zo is.’  

Worden dierentuindieren wel eens uitgezet in het wild?  

‘Dat gebeurt regelmatig. In Gaia Zoo in Kerkrade zijn ze bijvoorbeeld bezig met het uitzetten van de korenwolf, een hamstersoort die alleen nog maar in Limburg voorkomt. In Artis in Amsterdam worden knoflookpadden gekweekt om in het oosten van het land uit te zetten. Maar het gebeurt ook met grotere dieren, zoals gouden leeuwaapjes in Brazilië, zwartvoetfretten in Amerika en monniksgieren in Frankrijk. Maar het kan niet altijd, want de omstandigheden moeten goed zijn. De dieren zijn namelijk niet voor niets aan het uitsterven. Er moet nog voldoende leefgebied en eten voor ze zijn. Daarom werken we samen met natuurorganisaties.’  

Waarom is het erg als een dier uitsterft? 

‘Als een dier er niet meer is, heeft dat invloed op veel andere dieren. Als de haai bijvoorbeeld uitsterft, worden veel dieren in de zee niet meer opgegeten. Daar komt dan een overschot van. Dat geldt net zo goed voor kleinere dieren. Als de knoflookpad uitsterft, komen er teveel wormen.’  

Zijn er ook dieren die nog wel in dierentuinen leven en niet meer in het wild?  

‘Ja, de algazel: een antilope die leefde in Tunesië, Senegal en Marokko, bijvoorbeeld. Die wordt misschien weer in het wild uitgezet. De wisent, een Europese bizon, was ook uitgestorven in het wild. Daarvan waren er toen nog dertig in dierentuinen. Die zijn weer voorzichtig uitgezet. Zo beheren we dus de soorten in dierentuinen, maar ook in het wild.’