Hoe praat je met je kind over wensen en grenzen? Dit boek geeft antwoord

Dr. Karin Middelburg is gynaecoloog. Philippine van der Goes is coach bij ziekte. Allebei zijn ze moeder van jonge kinderen én schreven ze al het boek Maar HOE dan?!, over seksuele voorlichting voor kinderen tussen de 5 en 8 jaar. Het ging in op thema’s als lichaam, verliefdheid en hoe baby’s worden gemaakt.

Weten wat je wel en niet wilt

Hun tweede boek gaat in op een specifiek onderdeel van voorlichting, namelijk wensen en grenzen. Hoe weet je als kind wat je wél wilt, en wat niet? En hoe geef je dit aan bij anderen? Hoe ga je om met je eigen grenzen en met die van een ander? Kidsweek bespreekt met mede-auteur Karin Middelburg hoe je als ouder je kind helpt bij dit soort vragen.

Waarom moest dit boek er komen?

‘In de media-hysterie rondom The Voice en #metoo zaten wij allebei met onze kinderen naar het Jeugdjournaal te kijken. En dan begin je te denken: wat kunnen we daar thuis over vertellen? Toen ontstond het idee om een boek te maken over dit onderwerp. We willen kinderen leren hoe ze ja en nee kunnen zeggen. Maar ook hoe ze om toestemming kunnen vragen als het gaat om aanrakingen: wil je een knuffel of niet? De één vindt het misschien heel fijn om een knuffel te krijgen, terwijl de ander dat helemaal niet prettig vindt. Het is goed om kinderen te leren om daarvoor te kijken naar de ander. Heel simpel en onschuldig, maar ondertussen is het heel belangrijk om kinderen al op jonge leeftijd mee te geven dat je dat soort dingen aan elkaar vraagt.’

Waarom moeten kinderen dit weten?

‘Als kinderen daar al vroeg over leren, is dat iets wat je inbouwt in je leefstijl. Wanneer ze ouder zijn hebben ze daar dan weer profijt van. Je kunt er fijne ervaringen voor de toekomst creëren. En dat draagt bij aan meer gelijkheid.’

Hoe leer je kinderen om er achter te komen wat ze wel en niet willen?

‘Leer ze wat respect hebben voor elkaar betekent. Dat als iemand iets doet wat ze niet willen, ze dat zelf kunnen aangeven. In ons boek proberen we ze hun eigen lijf te laten voelen door middel van doe-tips. Een oefening is bijvoorbeeld: ga eens voelen hoe het voelt als iemand anders dichtbij je komt. Hoe dichtbij vind jij prettig? Kinderen kunnen dit in de klas doen of thuis. Gewoon door tegenover elkaar te staan en allebei een stapje vooruit te doen. Doe het vooral met verschillende mensen. Kinderen zullen zien dat ze het van de één wel fijn vinden, bijvoorbeeld van een ouder. Misschien willen ze die zelfs knuffelen. En van een ander kan het weer veel minder fijn voelen. Dat is allemaal goed. Ook is het belangrijk om aandacht te besteden aan grenzen. Wat ís een grens? En wanneer voel je die? Natuurlijk willen we ook het positieve benadrukken. Het is ook belangrijk dat kinderen leren wat ze wel fijn en prettig vinden. Dat komt allemaal terug.’ 

Moeten ouders dat gesprek thuis actief beginnen, aan de geijkte keukentafel? Of kan ook dat anders?

‘Het is juist goed dat je alle kleine haakjes die er zijn in het leven, pakt. Stelt een kind een vraag of vertelt het iets over wat er in de klas is gebeurd? Grijp het aan om uitleg te geven. Onze boeken hoef je zeker niet in één keer met ze door te nemen. Maar neem ze er juist bij als er een bepaalde vraag is, als een soort naslagwerk. En laat ze er vooral ook zelf door bladeren.’

Hoe zorg je er als ouder voor dat kinderen jou die vragen gaan stellen?

‘Door zelf open en eerlijk te zijn. Maak dingen bespreekbaar. Toon ook interesse in hún wereld. Bijvoorbeeld in wat ze online allemaal meemaken. Bespreek met ze: wat zou jij doen als je een foto krijgt van een klasgenoot in diens blootje? Hoe kom je voor elkaar op als er online gepest wordt? Ook dit online gedrag komt terug in het boek. Het gewoon ergens neerleggen kan een gesprek op gang helpen. De plaatjes die erin staan zijn zeker wel zo aanlokkelijk dat ze vanzelf zullen gaan kijken.’

Meer weten? Op Instagram-account @maarhoedan vind je meer tips.