Zo voorkom je een brokkelbrein bij je kinderen

Wat gebeurt er in onze hersenen als we vaak naar onze telefoon grijpen?

‘Wij proberen veel te multitasken in ons werk en op school’, zegt Compernolle. ‘Tijdens een videocall tikken we ook nog een paar mails. Of kinderen kijken een filmpje op hun telefoon terwijl ze aan het leren zijn. Het probleem is dat ons denkbrein dat niet kan, die kan maar aan één ding tegelijk denken. Elke keer dat je op je telefoon kijkt of reageert op een piepje, dan moet ons brein schakelen. Daardoor maak je meer fouten, ben je minder productief en vergeet je meer. Onze hersenen worden meer een brokkelbrein. We zijn daardoor steeds slechter in staat om aandacht te geven aan één taak.’

Hoe kun je zo’n brokkelbrein voorkomen?

‘Door in plaats van te multitasken, weer te singletasken. Je werkt eerst de ene taak af en dan ga je naar de volgende. Het is de taak van ouders om hun kinderen opnieuw te leren om dat langdurig vol te houden. Het kan daarbij helpen om een schema te maken van de dag. Eerst blok je tijd in voor huiswerk, daarna komt een blok om even berichtjes te kijken op je telefoon. Buiten die vastgestelde tijdstippen, kijk je niet op je telefoon.’

Wat zou er volgens u moeten veranderen in het telefoongebruik van kinderen?

‘Op de basisschool en eerste klassen van de middelbare school het gewoon helemaal verbieden. Het brein van kinderen kan geen weerstand bieden tegen zo’n verleider. Daarbuiten is het belangrijk dat kinderen leren hoe ze zelf de baas worden over de technologie. Ik noem dat digitaal vrij.’

Wanneer ben je digitaal vrij?

‘Dat betekent dat je niet alleen fysiek je telefoon kan wegleggen, maar er ook emotioneel los van bent. Dat is moeilijk. Als een kind de telefoon in de tas moet doen op school, dan denkt hij waarschijnlijk toch: ‘Zou ze al geantwoord hebben?’ Of ‘wat heb ik gemist?’ Dat kun je kinderen leren door ze op die afgebakende momenten de telefoon te laten gebruiken.’

Waarom zijn regels rond de smartphone zo belangrijk?

‘Het is de opdracht van de ouders om kinderen hierin te coachen. Een kind een telefoontje geven zonder het goed te leren hoe je ermee om moet gaan, dat is als een kind zonder het te leren zwemmen in de rivier gooien. We laten kinderen los in de jungle van het internet. Dat is een prachtig oerwoud met allerlei informatie, maar het is wel belangrijk om er eerst samen veilig in te gaan.’

Hoe kun je als ouder zelf het beste omgaan met je telefoon?

‘Ook voor ouders is het belangrijk dat ze leren de baas te worden over hun schermen. De technologie is zo snel gegaan dat zij er ook niet mee om hebben leren gaan. Daarbij heeft hun telefoongebruik ook invloed op dat van hun kinderen. Een goed voorbeeld daarvan is phubbing. Dat is een combinatie van de Engelse woorden phone en snubbing (minachtend negeren). Dat gebeurt als je de levende echte mensen om je heen negeert voor je virtuele wereld. Bijvoorbeeld als je zelf wordt afgeleid door iets op je telefoon, terwijl je kind iets nodig heeft. Je moet niet verbaasd zijn als je kind jou zelf gaat phubben, als het dat gewend is van jou.’

In het boek Ontketen het brein van je kind geeft Theo Compernolle praktische tips hoe je als ouders je kinderen op een gezonde manier met digitale media kunt leren omgaan.