Giga-ontploffing in de ruimte

‘Drie jaar geleden werd de ontploffing al opgemerkt’, vertelt Stam. ‘Een ruimtetelescoop zag een plekje aan de hemel dat helderder werd. Verder werd er geen aandacht aan besteed.’ Tot een andere telescoop onlangs de plek wéér spotte. ‘Astronomen zagen dat de plek nog steeds zo helder was. Toen zijn ze gaan meten hoe ver weg dat gebeurde. Dat bleek ontzettend ver: op acht miljard lichtjaren afstand. Ver buiten onze eigen melkweg, in een ander sterrenstelsel.’ Wat ook héél bijzonder is, is dat de explosie dus al zo’n drie jaar bezig is en nog niet klaar is. ‘Iets dat zó helder is én zo lang duurt is nog nooit eerder gezien.’

Zwart gat

Stam wil ook iets ophelderen. ‘Bij een explosie denk je misschien aan iets als een bom, maar dat is dit niet. De beste verklaring is dat de heldere plek wordt veroorzaakt door een zwart gat: een mysterieuze plek in de ruimte, die alles opslokt wat in z’n buurt komt. En dit zwarte gat is waarschijnlijk een enorme wolk stof en gas aan het opslokken. Daar komt ontzettend veel energie bij vrij die wij zelfs op aarde kunnen meten.’ Volgens Stam is het reuze interessant om de ‘explosie’ goed in de gaten te houden. ‘Daardoor leren we steeds meer over hoe zwarte gaten werken.’